Het advies aan opdrachtgevers is om niet te bang te zijn voor de Wet DBA, op Belastingdienst.nl te kijken welke (algemene) modelovereenkomsten er zijn en te beslissen welke overeenkomst geschikt is om te gebruiken. Staatssecretaris Wiebes van Financiën reageert op het bericht Opdrachtgevers haken af door afschaffing Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Ook gaat hij in op payrolling, de transitieperiode, de afwezigheid van de dienstbetrekking en modelovereenkomsten in de zorg.
Opdrachtgevers die afhaken door de afschaffing van de VAR gaan er wellicht nog steeds van uit dat de Wet DBA wijziging brengt in de wettelijke kwalificatie van een arbeidsrelatie. Dat is niet het geval. Er is dus ook geen reden om geen of minder zzp’ers in te huren, aldus Wiebes.
Door het werken met een modelovereenkomst kunnen partijen, net als voorheen bij de VAR, zekerheid vooraf krijgen dat er geen loonheffingen zijn verschuldigd. Het is ook mogelijk dat bij een (hernieuwde) bestudering van bestaande arbeidsrelaties er opdrachtgevers zijn die tot de conclusie komen dat er (soms voor een deel van de ingehuurde krachten) feitelijk sprake is van een dienstbetrekking en dat dit eigenlijk onder de VAR ook al het geval was, maar dat als gevolg van de VAR daar bij de opdrachtgever geen consequenties aan werden verbonden.
Vier stappen bij werken met zzp’er
Stap 1: bedenk of modelovereenkomst nodig is
Vaak is duidelijk dat een zzp’er ondernemer is en niet in dienstverband werkt. Denk bijvoorbeeld aan zzp’ers die om die reden ook nooit met een VAR werkten. Een beoordeelde (model)overeenkomst is dan niet nodig.
Stap 2: zoek modelovereenkomst op Belastingdienst.nl
Als er een beoordeelde (model)overeenkomst nodig is: zoek op de site van de Belastingdienst een kant en klare overeenkomst uit die past bij hoe opdrachtgever en opdrachtnemer met elkaar willen werken. Op de site zijn algemene modelovereenkomsten gepubliceerd die ongeacht branche en beroep kunnen worden gebruikt.
Stap 3: modelovereenkomst als bijlage meesturen
Als opdrachtgever en opdrachtnemer toch al corresponderen, bijvoorbeeld via e-mail, over prijs, resultaat en voorwaarden, dan kan de modelovereenkomst als bijlage worden meegestuurd.
Stap 4: kom de afspraken uit de modelovereenkomst na
Zie Modelovereenkomsten: hoe werkt dat?
Brief stand van zaken DBA na zomerreces
Na het zomerreces stuurt de staatssecretaris een brief waarin hij inzicht geeft over hetgeen door de Belastingdienst met de partners in verschillende sectoren is bereikt, maar ook tegen welke knelpunten en onmogelijkheden de Belastingdienst bij zijn beoordeling aanloopt.
Payrolling
Er zijn geen cijfers bekend waaruit kan worden afgeleid dat de inzet van zzp’ers als gevolg van de inwerkingtreding van de Wet DBA zou verschuiven naar payrolling. De grens tussen ondernemerschap en dienstverband verandert niet. Alles wat ten tijde van de VAR mocht, mag onder de Wet DBA ook. Alles wat onder de Wet DBA niet kan, kon onder de VAR ook al niet. Het wordt met de modelovereenkomsten wel veel duidelijker wat wel en niet kan. Als de opdrachtgever en de opdrachtnemer tot de conclusie komen dat werken buiten dienstbetrekking niet mogelijk is, dan kunnen partijen er voor kiezen dat de beoogde opdrachtnemer als werknemer bij de opdrachtgever in dienst komt of deze laatste kan deze werknemer via een uitzendbureau of payrollkantoor inlenen.
Transitieperiode tot 1 mei 2017
De Belastingdienst treedt tot 1 mei 2017 niet repressief op en wijst opdrachtgevers er alleen op als sprake is van een dienstbetrekking. Daarmee worden over deze periode met betrekking tot de wet DBA dan ook geen correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen loonheffingen opgelegd, tenzij zich een van de drie in de transitieplan DBA genoemde uitzonderingssituaties voordoet. Ter waarborging van eenheid van beleid en uitvoering zal overigens de beoordeling of een van deze drie situaties zich voordoet plaatsvinden door de landelijke projectgroep DBA. Tot mei 2017 wordt vooral voorlichting gegeven en hulp geboden aan aan opdrachtgevers, zzp’ers en brancheorganisaties.
Bij wie rust de bewijslast?
Op de Belastingdienst rust de bewijslast dat er niet conform de modelovereenkomst wordt gewerkt. De opdrachtgever kan vertrouwen ontlenen aan de verkregen zekerheid dat buiten dienstbetrekking wordt gewerkt als en zolang er conform de door hem en zijn opdrachtnemer(s) gehanteerde overeenkomst wordt gewerkt. Wordt er feitelijk in afwijking van de overeenkomst gewerkt dan is het aan de Belastingdienst om het bestaan van een (fictieve) dienstbetrekking aannemelijk te maken.
De Belastingdienst heeft de wettelijke mogelijkheid om toezicht uit te oefenen. Dit kan onder meer door controle van de administratie van opdrachtgevers, waarnemingen ter plaatse en het stellen van vragen over arbeidsverhoudingen. Op basis daarvan kan de Belastingdienst tot de conclusie komen dat er al dan niet sprake is van een dienstbetrekking. Bij het gebruik van een modelovereenkomst is het daarbij van belang of partijen volgens die overeenkomst hebben gewerkt.
Essentie modelovereenkomst: geen dienstbetrekking
De essentie van een modelovereenkomst ligt in de afwezigheid van het bestaan van een dienstbetrekking. De modelovereenkomsten bevatten geel gemarkeerde kernbepalingen op basis waarvan geen sprake is van een dienstbetrekking. Bij een controle zal de Belastingdienst beoordelen of partijen zich bij de uitvoering van de modelovereenkomst hebben gehouden aan die fiscaal relevante kernbepalingen. Dit is het geval als er geen sprake is van feiten en omstandigheden die aan die kernbepalingen afbreuk doen. In dat geval wordt er gewerkt conform de modelovereenkomst en dus buiten dienstbetrekking.
Geen werkgeversgezag
In de algemene modelovereenkomst geen werkgeversgezag is de bevoegdheid tot het geven van aanwijzingen en instructies contractueel zodanig beperkt, dat dit onderdeel van de overeenkomst past bij een situatie waarin geen sprake is van een gezagsverhouding. Ook de overige onderdelen van de overeenkomst wijzen in die richting. Bij het gebruik van deze modelovereenkomst zal de controle zich met name richten op het vaststellen dat werkgeversgezag, zoals het geven van inhoudelijke instructies, leiding, toezicht en verantwoordingsplicht daadwerkelijk beperkt of afwezig is.
Aanwijzingen
In tegenstelling tot de arbeidsovereenkomst is bij de opdrachtovereenkomst de zeggenschap beperkt tot aanwijzingen met betrekking tot de uitvoering van de opdracht en zal de opdrachtnemer de werkzaamheden zelfstandig kunnen uitvoeren. Bij de arbeidsovereenkomst is de werknemer altijd verplicht alle aanwijzingen van de werkgever op te volgen.
Kopie identiteitsbewijs
Met het vervallen van de bepaling omtrent de VAR uit de Wet op de loonbelasting 1964 is er geen grondslag meer voor opdrachtgevers om een kopie van een identiteitsbewijs van opdrachtnemers te maken.
Naheffingsaanslag, maar meestal geen anoniementarief
Als bij een onderzoek van de Belastingdienst vastgesteld dat er niet conform een modelovereenkomst wordt gewerkt en de Belastingdienst komt tot het oordeel dat de aangetroffen situatie een dienstbetrekking is dan kan hij een naheffingsaanslag opleggen. De Belastingdienst kan tot vijf jaar na afloop van het kalenderjaar een correctieverplichting of naheffingsaanslag opleggen
Het anoniementarief is bij correctie achteraf niet van toepassing als de opdrachtgever er aanvankelijk te goeder trouw van uitging dat er geen sprake was van een dienstbetrekking. Het anoniementarief zal dan ook in de meeste gevallen niet aan de orde zijn. Een naheffingsaanslag blijft overigens voor het gedeelte dat ziet op de loonbelasting en premie volksverzekeringen achterwege als blijkt dat de opdrachtnemer de inkomsten al in zijn aangifte inkomstenbelasting heeft aangegeven.
Modelovereenkomsten in de zorg
Klopt het dat modelovereenkomsten voor zelfstandigen die zorg in natura aanbieden, door de Belastingdienst slechts goedgekeurd worden voor extramurale zorg, omdat de Belastingdienst van mening is dat feiten en omstandigheden bij werken binnen de muren van een zorginstelling met zich meebrengen dat een dienstbetrekking niet uit te sluiten is?
Nee. De beoordeling van modelovereenkomsten vindt op gelijke wijze plaats.
Of bij extramurale en intramurale zorgverlening buiten dienstbetrekking kan worden gewerkt hangt af van de afwezigheid van de kenmerken van een dienstbetrekking (loon, gezag en de verplichting om persoonlijk de arbeid te verrichten). Dit geldt voor beide vormen van zorgverlening.
Voor de voorspoedige behandeling van een te beoordelen modelovereenkomst is het van belang om voor extramurale en voor intramurale zorgverlening een verschillende overeenkomst op te stellen. In die situatie is het beter mogelijk om de arbeidsrelatie bij beide vormen van zorgverlening te beoordelen. Het formele en materiële gezagscriterium zijn daarvoor relevant. Het formele gezagscriterium ziet erop of de opdrachtnemer in de organisatie van de opdrachtgever is ingebed en het materiële gezagscriterium geeft antwoord op de vraag of de opdrachtgever inhoudelijke instructies kan geven aan de opdrachtnemer over de inhoud van het werk. Beide vormen van gezag, afzonderlijk bezien maar ook in samenhang, kunnen leiden tot werkgeversgezag.
Brief beantwoording vragen over opdrachtgevers en wet DBA
Bron: Over Salaris.nl