Opzettelijk ziek? Een aantal voorbeelden uit de rechtspraak waarin allemaal geen opzet aanwezig werd geacht

Vorige maand oordeelde de kantonrechter Rotterdam dat geen sprake was van het opzettelijk veroorzaken van arbeidsongeschiktheid bij het ondergaan van een borstverkleining door een werknemer in het buitenland. De rechter oordeelde dat het opzetbegrip eng moet worden uitgelegd. Het betreft hier een streng en zwaar criterium.

Verzuim

Alleen als de werknemer de ziekte willens en wetens heeft veroorzaakt met het oogmerk om de arbeidsongeschiktheid teweeg te brengen, vervalt het wettelijke recht op doorbetaling van het loon. De opzet van de werknemer moet er dus op gericht zijn ziek te worden en aldus ziekengeld te incasseren.

Hoe zit dat nu eigenlijk?

De werknemer heeft op grond van artikel 7:629 Burgerlijk Wetboek recht op loon tijdens ziekte. Dat recht bestaat alleen niet als de werknemer zijn ziekte opzettelijk heeft veroorzaakt. Die opzet moet dan wel gericht zijn op het ziek worden. Voorwaardelijk opzet is onvoldoende.

Maar is er dan snel sprake van opzet?

Nee, die lat ligt juridisch (heel) hoog. Zo leidt bijvoorbeeld het deelnemen aan risicovolle activiteiten/sporten niet tot loonverlies.

Een aantal voorbeelden uit de rechtspraak waarin allemaal geen opzet aanwezig werd geacht.

Werknemer die ziek werd door overmatig alcoholgebruik en kon weten dat dit gebruik hem ziek zou kunnen maken. 

ECLI:NL:RBNNE:2016:2213

Ondanks herhaalde waarschuwing aan werknemer die regelmatig gedurende langere perioden arbeidsongeschikt was als gevolg van blessures die hij tijdens het (zaal)voetballen had opgelopen en toch bleef voetballen. 

ECLI:NL:HR:2008:BC6699

Zware diabetespatiĆ«nt verbouwt eigen huis en spant zich daarbij zodanig in dat hij volgens werkgever daardoor zijn eigen werk niet meer kon doen. 

ECLI:NL:GHARL:2018:10105

Ondergaan van een geslachtsveranderende operatie is volgens rechter in deze zaak een medisch noodzakelijke (en geen puur cosmetische) ingreep zodat uitval als gevolg van die operatie als ziekte moet worden beschouwd. 

ECLI:NL:RBOBR:2014:2417

Een pannenlegger mengt in zijn schuurtje stoffen met de bedoeling om daarmee buskruit te maken voor oudjaar. Dat gaat mis. Hij loopt letsel op aan zijn hand en pols en kan daardoor niet werken. 

ECLI:NL:RBNNE:2021:148

Dus: van het verliezen van de wettelijke 70% loon tijdens ziekte als gevolg van (gesteld) opzettelijk handelen is niet snel (lees: eigenlijk zelden tot nooit) sprake.

Aan het bovenwettelijke deel (> 70%) kunnen in de arbeidsovereenkomst of cao strengere voorwaarden worden verbonden. Uitsluiting hiervan is bijvoorbeeld mogelijk als sprake is van eigen schuld, een lichter criterium dan opzet. Zie de zaalvoetballer, de pannenlegger en deze uitspraak: ECLI:NL:RBDOR:2012:BW2572

Maar het niet betalen van de wettelijke 70% ogv gestelde opzet is dus zo goed als onmogelijk.

Bron: HR Academy