Minister Asscher van Sociale Zaken gaat in een brief in op minimumuurloon, meerwerk en stukloon.
Het wettelijk minimumloon wordt nu berekend op een dag-, week-, of maandbasis. De hoogte van het minimumloon per uur is afhankelijk van het normale aantal uren dat in een sector als voltijd geldt (de zogenoemde normale arbeidsduur, NAD), veelal zoals die is afgesproken in de cao. Het minimumloon dat iemand per uur verdient is daarmee niet transparant en mede afhankelijk van de sector waarin iemand werkzaam is c.q. de cao die op hem of haar van toepassing is. Eerder is al aangegeven dat de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML) niet meer in voldoende mate is toegesneden op de huidige arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen.
Ook voor werkgevers en werknemers is de huidige situatie soms ingewikkeld: het is immers op voorhand niet altijd duidelijk wat de precieze hoogte van het afgeleide minimumuurloon is.
Minimumuurloon
Het kabinet onderzoekt de mogelijkheid om een minimumuurloon in te voeren om de handhaving te versterken. De introductie van het minimumuurloon voor alle gewerkte uren leidt tot een eerlijker en transparanter minimumloon. De hoogte van het minimumloon wordt per tijdseenheid immers voor iedereen gelijk en daarmee veel inzichtelijker. In de praktijk zal dit betekenen dat het uitgangspunt is dat het totale loon gedeeld door het aantal gewerkte uren minimaal voor elk uur het wettelijk minimumuurloon moet bedragen. Hierdoor kan er geen onderbetaling bij meerwerk meer plaatsvinden. Daarnaast wordt het voor zowel werkgevers als werknemers helder waar werknemers recht op hebben.
Vooruitlopend op het traject om te komen tot een minimumuurloon acht het kabinet het noodzakelijk een wetsvoorstel in te dienen waarmee de expliciete juridische grondslag voor betaling van minimumloon over ‘meerwerk’ in de WML wordt opgenomen.
Stukloon
Het aantal arbeidskrachten dat in Nederland op stukloon basis werkt, wordt geraamd op ongeveer 155.000. De WML bevat een norm voor het geval waarin de werkgever de werknemer afhankelijk van de uitkomsten van de verrichte arbeid beloont. Deze betaalwijze komt onder meer voor in de agrarische sector, de schoonmaaksector en bij pakket- en postbezorging. Als arbeidsduur wordt dan aangemerkt: de tijd, die redelijkerwijs met de uitvoering van de verrichte arbeid is gemoeid.
De werkgever moet een norm vaststellen op basis waarvan redelijkerwijs het minimumloon verdiend kan worden. Als de werkgever deze norm niet heeft of hij hanteert een incorrecte norm, dan moet de Inspectie SZW in haar onderzoek een (maatman)norm vast te stellen op basis waarvan redelijkerwijs het minimumloon verdiend kan worden om te kunnen bepalen of de werknemer is uitbetaald op minimumloonniveau.
Het blijkt in de praktijk niet vast te stellen voor de Inspectie SZW of, en zo ja hoeveel, er op individueel niveau wordt onderbetaald. De huidige systematiek van stukloon brengt dan ook met zich mee dat een werknemer minder kan verdienen dan het minimumloonniveau, maar daartegen niet handhavend kan worden opgetreden. De huidige bepalingen rond stukloon in de WML staan daarmee op gespannen voet met het uitgangspunt van de WML dat iedereen tenminste het wettelijk minimumloon moet verdienen.
De huidige WML-stukloonregeling schept daarnaast onduidelijkheid voor, en onzekerheid bij, werkgevers en werknemers en biedt veel ruimte voor discussies en procedures.
Ten minste wettelijk minimumloon
Door aanpassing van de WML-stukloonbepaling zal de wet alleen nog betaling van het wettelijk minimumloon per tijdseenheid mogelijk maken. Dit betekent niet dat niet meer op basis van stukloon mag worden betaald. Een werkgever kan nog steeds op basis van stukloon betalen, maar hij moet de werknemer wel ten minste het wettelijk minimumloon betalen.
Loonkostensubsidie
Gemeenten kunnen voor personen behorend tot de doelgroep loonkostensubsidie van de Participatiewet, het instrument loonkostensubsidie inzetten.
De werkgever krijgt loonkostensubsidie ter compensatie van de verminderde productiviteit van de werknemer. De loonkostensubsidie bedraagt het verschil tussen het niveau van de WML en de loonwaarde van de betreffende werknemer. Door de voorgestelde aanpassing wordt het voor de Inspectie SZW mogelijk om ook bij stukloonbetalingen effectief te handhaven op toepassing van de WML.
Bron: Over Salaris